tjonge jonge, wat is dat af en toe toch vreselijk lastig met dat jongetje van 4. bij het minste of geringste begint hij te piepen. Dat is zijn manier om een oplossing te zoeken voor een probleem waartegen aangelopen is. Erg effectief is het niet natuurlijk en levert veel ergernis op, maar hij heeft wel geleerd en daar zijn wij weer verantwoordelijk voor. Waar dat dan precies mis is gegaan, dat kan ik niet terughalen.
Ik denk dat de meeste ouders het liefst een sportief jongetje willen hebben dat vol in het leven staat, intelligent is, sociaal en vriendelijk, een beetje competitief, gevuld met een positieve levensenergie, die gericht is op het oplossen van problemen. Dit ideaalbeeld is zelden de werkelijkheid. En laat ik ook niet overdrijven ten opzichte van Chris: het is een intelligent ventje wat enorm gericht is op taal en rekenen (iets dat steeds belangrijker op school wordt), hij vindt het belangrijk om waardering van anderen te krijgen, zowel ouderen als ook leeftijdsgenoten waarbij hij bij de laatste groep met name de komediant probeert uit te hangen. Maar hij kan ook erg slecht tegen zijn verlies. Dat begint al met het simpele feit dat hij niet erg goed kan rennen en toch de snelste wil zijn. Als ik tegen hem ren en ik laat mijn keer niet winnen dan begint het gedrag waar ik steeds meer een hekel aan begint te krijgen: hij begint te piepen en onnodig te nep huilen. Maar elke keer als hij zijn zin niet krijgt of het plan een klein beetje veranderd is ten opzichte van zijn werkelijkheid, hij piept.
Omdat belonen toch nog steeds sterker werkt dan straffen en hij nogal gevoelig is voor materiële zaken heeft Martina maar weer eens een vel gemaakt waarop streepjes gezet kunnen worden. Elke keer als hij zich misdraagt, onnodig gehuild, vervelend doet terwijl hij juist mee moet werken, moet hij zelf een streepje op het vel zitten. En aan het einde van de dag wordt dan balans opgemaakt. Was het een 🙂 of was het een :-(. En de beloning: als hij meerdere dagen achter elkaar :-)’s scoort kan hij een klein autootje verdienen. Dus aan het einde van een dag staat er een autootje en als er teveel streepjes staan wordt dat autootje doorgekrast. Uiteraard is deze methode nog vrij subjectief, maar gelukkig heeft ons jongetje van vier dat nog niet echt door. Als er teveel streepjes staan kun je aan een best uitleggen dat het vandaag niet zo goed is gegaan en dat er morgen weer een nieuwe kans is.
Overigens was in de loop van de week bij een sterke behoefte ontstaan om ook krullen in plaats van alleen maar streepjes te zetten. Tenslotte doet hij soms ook echt idioot lieve dingen en die mogen ook gewaardeerd worden. Het was niet de opzet van het formulier maar deze vorm is prima te integreren.
Ik weet niet of het het beoogde effect heeft. Het klinkt nog steeds als een soort van dreigement als hij teruglopend van school maar huis toe bij een paaltje blijft staan,niet meer mee wil lopen en ik hem zegt dat hij thuis een streepje moet gaan zitten. Het effect is overigens dat hij meestal dan wel mee gaat lopen en zich in ieder geval minder pieperig aanstelt. Ergens vind ik het balans opmaken wel erg interessant. Op de school waar ik werk werken wij met competentiegebieden. We proberen leerlingen zo goed mogelijk op te leiden richting het hbo, maar daar is meer voor nodig dan alleen maar vakkennis. Juist dat gedeelte waar het gaat over het leren aan jezelf is een ontzettend lastig onderdeel. Sommige leerlingen zijn heel goed in staat om aan te geven wat ze geleerd hebben en welke richting ze op willen, andere leerlingen zien water branden en hebben geen flauw idee wat het nut daarvan is. Daarom probeer ik vaak te werken met een soort van Balans opmaken. Als ze dan een tijd geoefend hebben of gedaan hebben alsof ze geoefend hebben, stel ik ze de vraag of ze tevreden zijn met het resultaat dat ze tot nu toe bereikt hebben en hoe we in de toekomst kunnen herkennen dat dit resultaat weer bereikt zou kunnen gaan worden. Het is een manier om reflectie in te zetten door te kijken naar de resultaten. Daarbij houd ik in het achterhoofd dat je tegen een heleboel mensen kunt liegen, maar uiteindelijk lieg je het hardst tegen jezelf.
Chris vindt het natuurlijk helemaal niet leuk als zijn autootje doorgestreept wordt. Gisteren zei hij de magische woorden dat hij vandaag heel erg zijn best zou doen. Dat klinkt goed, ware het niet dat dit mannetje van vier vandaag alweer vergeten was dat zijn voornemen anders was. Ik zal hem vanavond de PDCA cyclus uitleggen en als deze niet blijft hangen morgen de IMWR circel. We gaan voor de waarborg.
