Ik weet het nog erg goed: 5 jaar geleden zag ik de eerste variant van het spel minecraft verschijnen in een wereld die steeds meer gedomineerd werd door photorealistic games. De leerlingen die het spel speelde vielen meteen op: het waren creators die samen aan de slag waren, heel anders dan de FPS gasten die hangend op de bank online tegen een onbekende 40 jarige dikke Japanner spelen die als nickname ‘prettyflower1994’ heeft. Minecraft ziet er niet uit, maar door zijn eigenheid is het wel weer super. Blokkerig, met crappy animaties en beperkte bewegingsmogelijkheden daagt het uit om te zoeken naar oplossingen voor dingen die jij nog niet wist dat ze een probleem waren. Het is een soort van virtuele LEGO: Je zal er nooit een rond voorwerp kunnen maken, maar wel iets dat er verdacht veel op lijkt als je je fantasie gebruikt.

CHRIS WIL MINECRAFT! Al maanden. Zijn vriendje heeft het, een ander vriendje heeft er van gehoord en nu wil hij ook minecraft. Ik ben daar een beetje voorzichtig in, maar dat heeft meer met hem te maken dan met andere dingen. Chris is namelijk niet goed in ergens mee stoppen en dat wordt alleen maar erger als hij iets erg leuk vind. Herkenbaar? Uiteraard denk ik dan. Iedereen heeft daar wel meer of minder last van. Ik hou van enige vorm van regelmaat, juist bij spelletjes op de computer, dat is wel goed voor de afwisseling en ontwikkeling. Maar bij Chris gaat dat lastig. Chris wordt boos, gefrustreerd, verdrietig en noem maar op als hij moet stoppen met een spelletje of filmpjes kijken op YT. Maar dan niet een beetje, maar briesend en bruisend, onder luid protest weet hij met zijn 7 jaar een sfeertje neer te zetten waar iedereen last van heeft. Heel vervelend, voor ons en voor hem zelf. En de oplossing… wekkertjes naast zijn PC helpen niet echt, 4 aankondigingen van te voren landen niet, doorgaan tot hij het zelf zat is doet geen goed… kortom: Als Chris, die zooo graag wil computeren, moet stoppen, is er een probleem. Bij ons thuis zijn we er al aan gewend, maar het blijft een grote ‘zucht’. Ik denk dat je moeilijk in deze gedigitaliseerde wereld en met een gedigitaliseerde papa tegen kan houden dat hij computerspelletjes gaat doen. Diep in mijn hart zou ik wel een houten-blokken-jongetje willen, maar dat zit er niet in.

En toen had Sinterklaas bedacht om hem een mincraft account te geven. We zullen zien… wordt het lol of omg…

Mijn kind wil niet doortrekken. Maar dat is bijna een understatement. Hij is namelijk als de dood om door te trekken. Ergens in zijn verleden, ik kan me niet meer heugen wanneer, begon een ongegronde angst voor spoelende waterleidingen. Thuis, als de vaatwasser aanstond, die natuurlijk periodiek water tapte, ging hij al liever boven plassen. En als de wasmachine boven aanstond, die voorzichtig centrifugerend druppelsgewijs het afvoerwater probeert weg te pompen, komt er een voorzichtig mondje van de WC, met zijn broek op de knieën. Hij is als de dood voor die water-geluiden.

Vandaag hebben we een vakantie achter de rug in een vakantiehuisje met een voor hem zeer enge WC. Ik heb gevraagd waarom, maar het komt niet boven water. Hij gaat naar de WC omdat het moet, maar aan het eind… Ik heb geprobeerd samen door te trekken, hem op een afstandje, Mijke het goede voorbeeld te laten geven, maar niets baat. Hij is bang voor de WC met zijn lawaai.

We slepen natuurlijk allemaal onze demonen mee, is het niet? Ikzelf hoorde ook altijd vanalles toen ik klein was, en zelfs op latere leeftijd was schijnbare stilte ’s nachts voor mij een kakofonie van ondefinieerbare geluiden die voorbodes van slechte dingen konden zijn. Ik kan me daarom voorstellen dat hij graag aan mij de eer laat en dat ik hem wel redden mag.  Chris is blij en opgelucht als ik zijn stinkende drol doorspoel en bevrijd gaat hij graag naar boven, om boven aan de trap me nog even te bedanken voor mijn inzet: “lieve papa”.

Het zal wel een keer veranderen, dat is vanzelfsprekend. Maar nu is alles best erg.

Hoe noemt jouw kind jou? Ben je papa of mama of zijn daar ook koosnaampjes voor? Na de pedagogische discussie 20 of 30 jaar geleden mag je geen vrienden meer zijn met je kind, dus de eigennaam is out of order. Ik heb dat overigens wel eens met een collega (nu met pensioen) meegemaakt: op de vraag of hij dingen had waar hij niet zo blij mee was met betrekking tot de opvoeding van zijn kinderen, antwoordde hij dat hij het jammer vond dat zijn kinderen hem altijd met de voornaam aan hadden gesproken. Dat hoorde in de jaren 70: Gelijkwaardigheid, de lat naar beneden en benaderbaarheid van ouders omhoog. Ouders waren niet meer de mensen die je met ‘u’ moest aanspreken en waar je bang voor moest zijn, maar laagdrempelige vriendelijke huisgenoten waar je van mocht houden. Als reactie op de generatie ouders daarvoor sloegen ze mijns inziens iets door. Maar goed, gezien de hippie voorbeelden, de VOS-cursussen en de opkomst van een samenleving waar iedereen mee mocht doen (vrouw, gekleurd, gehandicapt) kan ik me wel voorstellen dat gewoon ‘Harry’ in plaats van papa logisch klonk. De term ‘papa’ was de referentie aan een instituut, ‘Harry’ een man die fouten kon maken en menselijk was.

Chris zegt trouw ‘papa en mama’. Soms met een toontje, maar veel creatiever dan dat wordt het niet. Toen hij een jaartje of 3 was kwam hij er achter dat ik ook nog anders heette: “op werk heet jij Philippe, toch papa?” En dat was waar. Koosnaampjes heeft hij ook niet echt bedacht. Met een iets zachter toontje kan hij de liefde of enthousiasme uiten, maar als de toon iets verandert gaat hij over tot verontwaardiging en boosheid. Bij die laatste emotie komt dan ‘stomme’ ervoor, maar dat mag niet: ‘stoute’ mag wel als grapje, maar ‘stomme papa’ klinkt iets te gemeend.

Een naam of aanspreektitel is van belang voor je relatie met die persoon. Soms zijn daarmee de bakenen meteen gezet, door het ontbreken ontstaat een nieuwe mogelijkheid tot het bouwen van een relatie. Zo is het handig om ‘dokter’ te zeggen tegen een figuur met een witte jas aan die consult houdt. Maar ik heb daar een hekel aan. Het zal wel mijn recalcitrante jaren 70 opvoeding zijn, maar gezag, op basis van functie is wat mij uit den boze. Respect begint overigens bij jezelf, dat probeer ik Chris mee te geven, maar dat is op dit moment wel een beetje een ver-van-je-bed-show voor hem. Misschien over een paar jaar.

En hoe gaat dat in de toekomst? Bij de opkomst van sociale media, chats, skype, facebook was er een tijd een trend dat je bekend was met je ‘nickname’. Maar dat lijkt nu meer te veranderen naar de incorporatie van online identiteit en offline identiteit. Mensen die niks te verbergen hebben zij wie ze zijn en dat maakt het in het ‘gewone leven’ wel wat makkelijker. Maar of dat zo blijft weet ik niet. Ik was 20 jaar geleden trots op de hackersnaam vlib (spreek uit vee-lib), die mijn leerling Antje Schuttel verzonnen had voor me. Op dat moment voelde ik me één van de cool-kids als leraar en meteen ging ik mijn online identiteit vormgeven. Een andere naam, betekent ook ander gedrag en dus een ander gevoel. Die fases zal Chris ook wel meemaken. Hoe je heet, of hoe je wilt heten en aangesproken worden, heeft te maken met de identiteit die je wilt aannemen. Op dit moment is papa prima voor mij, dat past wel. Chris trouwens ook…

Jaloezie is een van de moeilijkste emoties om mee om te gaan. Niets is vreselijker dan om te moeten gaan met het gevoel dat iemand anders voorgetrokken wordt. Of dat deze persoon iets mooiers heeft dan jij. Of dat iemand zonder dat hij het verdient meer kansen krijgt dan jij. Of dat een ander meer aandacht krijgt dan jij. Meer aandacht… Heel basaal is alles daarop terug te voeren natuurlijk. Ieder mens, kind of volwassenen, wil gezien worden en gewaardeerd. En bij het ontbreken van dat gevoel, gebeuren rare dingen.

Ik heb nooit geweten dat een jongetje van zes ook heel gemeen kan zijn. De aandachtstrijd tussen Mijke en Chris wordt op momenten in volle hevigheid gestreden. Het gaat er om wie wat mag zeggen, wie met mama of papa mag praten, wie een knuffel krijgt en wie dus niet, welk liedje gezongen moet gaan worden, wie dan mee mag doen, op welke plek je mag zitten om tv te kijken, wie de meeste plaats op de beer mag hebben, wie het eerste te drinken krijgt, welk beleg er op de boterham moet en die ander dat dus niet mag, welk tv poppetje opgeëist wordt door de een en dus niet door de ander opgeëist kan worden, wie het hardste mag schreeuwen, wie de volgende driftbui simuleert om zo de meeste aandacht krijgen. Ik kan je zeggen dat het niet saai is bij de familie Abbing. De constante dynamiek die er heerst om de aandacht, goed of slecht, op te eisen is dodelijk vermoeid. Als ouders moet je dan een goeie band hebben om er niet mede aan ten onder te gaan, want ik kan je vertellen dat het ook veel met mij en Martina doet.

Net zoals in de klas weet ik dat je maar 20% van het gedrag kan zien dat onderling uitgevoerd wordt. Tenslotte heb je ook een eigen leven als docent en moet daar ook activiteiten worden verricht. Eens de zoveel tijd kom ik weer eens een leerling tegen die dan spreek over hoe het dan ging in de klas. En de meest spectaculaire verhalen kwamen naar boven toe, vooral over dingen die ik niet gezien had. In het begin voelde ik me daar wat in tekortschieten en nam het waarvoor nog beter op te letten in de klas. Maar laten we eerlijk zijn, hoe goed ik ook oplet, er zal altijd buiten het gezichtsveld van alles gebeuren, dat is ook tenslotte de sport. Bij mijn kinderen is dat niet anders. Als ze naast elkaar staan in de een vindt dat de ander te veel in de richting van mama staat, wordt er een subtiel voetje uitgestoken die boven op de tenen van de andere belandt: Geschreeuw en gekrijs, en een onschuldig gezicht omdat hij niet weet waarom Mijke nu weer huilt. Of het al oude napraten, dat werkt ook altijd nog steeds. Maar dan net zo zachtjes, dat alleen zijn zus het goed kan horen. Chris permitteert zich om de ouder uit te hangen en opdrachten aan zijn zus te geven, die hij eigenlijk zelf moet doen. Dat zijn orders in de richting van: eet je bord leeg; ruim dat op; niet knoeien; dat mag jij niet. En natuurlijk klikken.

Nou is Mijke zeker geen lieverdje. Niet voor niets heeft hij de bijnaam ‘ kleine schreeuwlelijk’ gekregen van me, want als het gaat over het opeisen van aandacht is zij de koningin. Ze is nu tweeëneenhalf jaar oud en dat is de leeftijd om je eigen ruimte te gaan opeisen. De regelmatige driftbuien, meestal voortgekomen omdat ze haar zin niet heeft gekregen of nog subtieler, omdat de wereld een heel klein beetje anders eruitzag dan dat zij in haar hoofd had, domineren het tafereel als je niet oppast. Het is moeilijk uit te leggen aan een jongetje van zes jaar oud die evenveel aandacht wil als zijn zus dat een kindje van twee en half op een andere manier benaderd kan worden dan dat hij dat kan. Want helemaal terug naar de basis komt het weer op aandacht uit. Hij wil minimaal evenveel aandacht als zijn zus, maar het liefst een beetje meer.

Ik ben er blij mee dat hij dit jaar op school zo lekker gaat. De tegenstelling tussen de twee jaar groep een en twee waarin hij altijd tegen de werkjes aanzat te hikken en niet vooruit te branden was en de opstelling die hij dit jaar heeft omdat hij lekker aan het werk kan en de opdrachten die van hem gevraagd worden voor hem goed te doen zijn, is als het verschil tussen dag en nacht. Met veel plezier gaat hij naar school, vindt hij het fijn om in het zonnegroepje van de goed lezers te zitten en vertelt hij blij dat zelfs bij gym het lekker loopt. In het begin op een contract is er ook helemaal niets mis. Je kan hem erg goed bij hebben, zelfs als het lastig wordt of je in een lastige situatie zit is Chris prima te hanteren.

Er zal een moment zijn dat ik terugkijk op deze situatie en er hard om kan lachen. Maar vooralsnog zit ik er middenin en geniet ik van de stiltes die er zijn als er geen kinderen om me heen zitten te schreeuwen om aandacht. Ik hoop dat mijn kinderen elkaar aardig gaan vinden en fijn met elkaar kunnen spelen, zonder de competitie om aandacht. Dat is mijn kerst wens voor dit jaar.